Binaların rayların üstüne inşa edilmesini öngören sistem, binanın zelzele anında yerkabuğundan bağımsız olarak ray üzerinde hareket etmesini sağlıyor. Bu sayede, binanın yer sarsıntısından minimum etkilenmesi amaçlanıyor.
Depreme dayanıklı yapılar iyi mi inşa edilmeye başladı ?
1995 senesinde yaşanmış olan yıkım sonra bu hususta oldukça yüksek bütçeler ile çalışmalar gerçekleştiren Japonya, hem eski binalarda güçlendirme sağlarken hem de yeni binaların bu sisteme göre inşa edilmesini sağlıyor. Bu sistem kapsamında binaların alçak, orta yükseklikte ya da yüksek olmalarına göre ayrı koruma sistemleri bulunuyor. Örneğin, üç kattan oluşan bir binada duvarların güçlendirilmesi ve temelin levhalar ile korunması şartı bulunurken, orta yükseklikteki binalarda oldukça daha mühim gelişmeler görülüyor. Büyük zelzele felaketlerinin yaşanabileceği Japonya’da gökdelenler inşa edilirken yenilikçi bir teknoloji kullanılması da tehlikeleri önlüyor.
Japonya’da depreme dayanıklı evler inşa edilirken kullanılan ana sistem, binanın yeryüzü bağlantısını kesmeye yarayan taban izolasyonu oluyor. Bu sistem için binaların temel kısmında kauçuk ile yapım edilmiş tamponlar kullanılırken bu tamponlar binaların zelzele tehlikesi anında titremesi ve eğilmesi yerine yatay şekilde sallanmasını olası hale getiriyor. Temelde oluşan bu sallanmanın binanın geneline yayılması için de bina iskeleti içinde bulunan hidrolik teller kullanılarak binanın yıkılması önleniyor.
Binaların yıkılmasını iyi mi engelliyor ?
Temelde kullanılan yalıtım ve bina içindeki süren sistem ile beraber depreme dayanıklı evler yıkılmayan hale getirilirken bunun yanı sıra da oldukça şiddetli depremler de kırılmak yerine esneme oranı oluşturuyor. Japon mühendisler bu hususta duvarların iç kısımlarında açılan boşluklara metal plakalar yerleştirerek bütün binanın aynı anda hareket oluşturmasını sağlarken, bu elastikiyet binanın yıkılmasını ve kırılmasını da engelliyor. Ülkede oldukça yüksek katlar ile inşa edilen gökdelenler, bu sistem vasıtası ile sağlı sollu ya da önlü arkalı şekilde 3 metreye kadar ulaşan bir mesafede gidip gelirken, katlar içinde esneme paylarının oluşmasıyla binanın yıkılması engelleniyor. Binanın temellerinde amortisörler kullanılması, hareket esnasında binanın esneme oranı ile titremesini tehlikesiz hale getirirken, temel olarak kullanılan tampon sıvılar ise sallantı esnasında şiddetin azalmasını sağlıyor.
Devlet Tarafından Zorunlu Olmalı !
Bu kadar kolay ve maliyetsiz bir sistemle ( İzolatörlerin Ham Maddesi “Kauçuk ve Kurşun” kimse maliyetten bahsetmesin !) bu feleketler önlenebilir. Türkiye’nin çoğu yeri zelzele bölgesi bunu biliyoruz, katılması ihtiyaç duyulan önlemleri de biliyoruz fakat birtakım kesimlerin rant ve para kazanma hırsları yüzünden her 10 – 20 yılda bir aynı tabloyla karşılaşıyoruz. Binlerce insanoğlunun ölümüne yol açan bu zihniyetin artık yasal olarak ciddi denetlemelere doğal olarak tutulması gerekmetedir. “Deprem İzolaston” sistemleri bütün binalarda standart hale getirilmelidir. Bu şarta uymayana kümes bile yaptırılmamalıdır !
Teknolojik Blog