Güneş; Dünyamızı ısıtır, aydınlatır ve bu sayede ömrümüzü sürdürürüz. Üstelik hayati ehemmiyete sahip D vitaminin de ana kaynağı Güneş ışınlarıdır. Maalesef Güneş, dikkat edilmezse hayat verdiği üzere vefata de yol açabilir. Güneş ışınlarında bulunan radyasyonu belirten UV indeksi, insanlara ne vakit dışarı çıkabileceklerini ve güneşli havalarda ne kadar UV indeksine maruz kalabileceklerini anlatıyor.
Pek çok kişi UV indeksi nedir bilmiyor lakin öğlen saatlerinde dışarıda pek dolanamamız gerektiğini hepimiz biliyoruz. İşte bu bilgiyi bize veren de UV indeksidir. Güneş ışınlarının içinde bulunan radyasyon düzeyine dikkat edilmezse ve gerekli hami tedbirler alınmazsa cilt kanserine hatta mevte bile neden olabilir. Gelin UV indeksi nedir, nasıl korunulur, en yeterli kıymet kaçtır, Türkiye UV indeksi nedir yakından bakalım.
UV indeksi nedir?
1994 yılında Dünya Sıhhat Örgütü, Birleşmiş Milletler Etraf Programı ve Dünya Meteoroloji Örgütü tarafından geliştirilerek kabul edilen UV indeksi yani ultraviyole indeksi; Güneş’ten gelen ultraviyole ışınlarda bulunan radyasyon düzeyini gösteren bir ölçü ünitesidir.
UV indeksi tüm dünya tarafından kabul edilen bir ölçü ünitesidir. Birtakım medya kuruluşları, hava durumu bülteninde UV indeksi bedelini de paylaşırlar. Bu pahaya nazaran beşerler, Güneş ışığına maruz kalma müddetlerini belirlerler ve gerekli durumlarda tedbirler alarak kendilerini bu ziyanlı ışınlardan muhafazaya çalışırlar.
Yüksek UV indeksinin ziyanları:
Direkt olarak yüksek UV indeksine sahip Güneş ışığına maruz kalan şahıslarda cilt kanseri görülme mümkünlüğü artar. Beyaz derili, sarışın, kızıl saçlı, mavi gözlü, yeşil gözlü, gri gözlü şahıslarda yüksek UV indeksine maruz kalma sonucunda cilt kanseri ve katarakt oluşumu artar.
Yüksek UV indeksi olmasa bile insanların direkt olarak ağır bir biçimde Güneş ışınlarına maruz kalmaları ziyanlıdır. Cildi hassas olan ve çok fazla bene sahip olan beşerler da tehlike çizgisindedir. Bu nedenle uzmanlar, neredeyse dünyanın her yerinde öğle saatlerinde müdafaasız bir formda dışarı çıkılmasını uygun bulmuyorlar.
Ülkü UV indeksi kaç olmalı? UV indeksi pahaları:
- 0 – 2 UV indeksinde Güneş ışınları en zararsız durumdadır.
- 3 – 5 UV indeksinde yaklaşık 20 dakika Güneş altında kalmak uygundur.
- 6 -7 UV indeksinde 15 dakikadan fazla Güneş altında kalınmamalıdır ve kollayıcı tedbirler alınmalıdır.
- 8 – 10 UV indeksinde 10 dakikadan fazla Güneş altında kalınmamalıdır ve kollayıcı tedbirler alınmalıdır.
- 11’de fazla olan UV indeksinde 5 dakikadan fazla Güneş altında kalınmamalı, hatta mümkünse hiç çıkılmamalıdır.
UV indeksi kıymetlerinin tesirleri ve maruz kalma mühletleri bu biçimde. 8 – 10 UV indeksi ve üzeri, canlılar için en tehlikeli bedeldir. Lakin hastalar, yaşlılar, çocuklar ve bebekler için daha az kıymetler de tehlikeli olabilir. En doğrusu, uzmanların günlük iddialarını dinlemek ve ikazlarını ciddiye almaktır.
Türkiye UV indeksi:
Ülkemizin UV indeksi genel olarak olağan düzeydedir. Fakat 12:00 – 14:00 saatleri ortasında, yaz aylarında ise 11:00 – 15:00 saatleri ortasında Güneş altında kalınmaması önerilir. Zira bilhassa yaz aylarında, Akdeniz bölgesindeki UV indeksi son derece tehlikeli olan 8 – 10 düzeyine çıkmaktadır. Yani her vakit tetikte olmakta fayda var.
Havanın bulutlu olması demek, UV indeksi düşük demek değildir. Sonuçta bu radyasyon bir biçimde Dünyamıza gelmeye devam ediyor. Bu nedenle Karadeniz bölgemiz üzere genel olarak bulutlu ya da az güneş alan bölgelerde bile gerekli kollayıcı tedbirlerin alınması öneriliyor.
Yüksek UV indeksinden nasıl korunulur?
UV indeksi havalı bir terim olsa da aslında korunmak için yapmamız gerekenler, çocukluğumuzdan beri bildiğimiz şeylerdir. Direkt olarak Güneş’e maruz kalmamalı, gölgeleri tercih etmeli, şapka takmalı, güneş gözlüğü kullanmalı, cilt tipine uygun güneş kremi kullanmalı ve bol bol su içmeliyiz. Hiç maruz kalmamak elbette en düzgünü.
Esmer derili insanların yüksek UV indeksinden en az etkilenen küme olduğu bilimsel bir gerçek. Lakin güneş altında rahatsızlık hissetmek, ziyanlı tesirlerinden uzak kalındığı manasına gelmiyor. Bu nedenle tüm beşerler, ağır Güneş ışığına maruz kalacakları vakit kesinlikle gerekli kollayıcı tedbirleri almalıdırlar.
Güneş ışınlarında bulunan radyasyon düzeyini gösteren UV indeksi nedir, nasıl korunulur, Türkiye UV indeksi nedir üzere merak edilen soruları yanıtladık ve mevzu hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Anlattıklarımız sadece bilgilendirme gayelidir. Güneş altında kalma sürenizi öğrenmek için kesinlikle bir doktora danışmalısınız.